Γιατί σιωπά ο πνευματικός κόσμος;

Εκκωφαντική και άκρως ανησυχητική η απουσία του πνευματικού κόσμου σ΄ αυτή την κρίσιμη καμπή της χώρας.

Που χάθηκαν τα φωτεινά, εκείνα, πνεύματα, τα οποία απαρνούμενα κάθε τι το πρόσκαιρο κι εφήμερο, θα μιλήσουν στην ψυχή του λαού, θα αφυπνίσουν και θα συνεγείρουν την κοινωνία; Επαψαν να βλέπουν, να σκέπτονται, να απορούν, να αγωνιούν, να εμπνέουν;

Δεν θα περίμενε κάποιος, οι άνθρωποι της Τέχνης, των Γραμμάτων, των Επιστημών να τοποθετηθούν υπέρ ή κατά των οικονομικών μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση. Όμως η κρίση δεν έχει μόνο οικονομική διάσταση. Πόσω μάλλον που τα οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας έχουν αιτίες που σχετίζονται με την πολιτική και την... πνευματική σήψη.

Αυτές τις δύσκολες ώρες που οι εκβιασμοί περισσεύουν, ο εξευτελισμός, και η υποτέλεια μας έχει πληγώσει βαθύτατα, οι πνευματικοί άνθρωποι της πατρίδας μας τηρούν σιγή ιχθύος, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων Όπως η παρέμβαση των εξηντατριών ελλήνων καθηγητών πανεπιστημίων και αποφοίτων γερμανικών πανεπιστημίων, στον ακαδημαϊκό κόσμο, τους πολιτικούς, τα ΜΜΕ, την κοινή γνώμη και την κυβέρνηση της Γερμανίας, ώστε «να σταθούν και πάλι αλληλέγγυοι στην πολλαπλώς θιγόμενη και ταλανιζόμενη Ελλάδα».

Το παρακάτω απόσπασμα, από το βιβλίο του καθηγητή Α. Σμοκοβίτη, με... τίτλο «Αναπάντητες και ανεπίδοτες επιστολές στην εξουσία», περιγράφει και ερμηνεύει την εικόνα που εμφανίζει σήμερα η πνευματική ηγεσία του τόπου:

Χρέος της πνευματικής ηγεσίας κατά κύριο λόγο θα ήταν, κατ’ αρχήν, να τολμήσει και οργανωμένα και όσο γίνεται πιο αντικειμενικά να ενημερώσει το κοινό σ’ όλους τους τομείς: οικονομικούς, πολιτικούς, κοινωνικούς, διπλωματικούς, πολιτιστικούς, οικολογικούς… Μόνο μια υγιής πνευματική ηγεσία θα μπορούσε να ενημερώσει σωστά και υπεύθυνα το κοινωνικό σύνολο με την ελπίδα ότι θα το αφυπνίσει, θα το συνεγείρει, θα το εμπνεύσει, θα το συσπειρώσει.

Υπάρχει, όμως, μια τέτοια πνευματική ηγεσία; Γιατί στο πλαίσιο της κοινωνικής, πολιτικής και ιδεολογικής κρίσης υπάρχει σαφώς και κρίση πνευματική. Η πνευματική ηγεσία έχει προδώσει και σε κάποιο βαθμό ή ποσοστό έχει ομολογουμένως προδοθεί. Οπωσδήποτε δεν συνεπαίρνει, δεν εμπνέει, δεν καθοδηγεί τους σκεπτόμενους τουλάχιστο και τους προβληματισμένους πολίτες. Γιατί υπάρχουν, ωστόσο, Έλληνες που πονούν, που ανησυχούν, που ντρέπονται, που αντιδρούν. Υπάρχουν έντιμοι και εργατικοί επιστήμονες, υπάλληλοι, έμποροι, εργάτες, αγρότες. Υπάρχουν κάποια πνευματικά ιδρύματα, κάποιοι πνευματικοί άνθρωποι. Υπάρχουν κάποιες υγιείς κοινωνικές εστίες. Είναι, όμως, σκόρπιες, ασύνδετες, αναποτελεσματικές. Είναι οι Δον Κιχώτες! Είναι εξαιρέσεις σ’ έναν κανόνα.

Υπάρχουν και άλλοι, πολύ περισσότεροι που αποκομμένοι, απομονωμένοι ζουν ένα έντιμο, σιωπηλό μαρτύριο μέσα σε μια όσο γίνεται πιο δημιουργική μοναχική πορεία. Λείπει όμως το σάλπισμα, το κοινό όραμα, ο κοινός στόχος, το ιδανικό. Ποιος, ποιον, λοιπόν θα συνεγείρει; Έναν «όμιλο για την αλήθεια»,όχι την κομματική, χρειάζεται ο τόπος. Για την αλήθεια στην πολιτική, την οικονομία, την οικολογία, τη διπλωματία, την ιστορία. Από επιστήμονες ελεύθερους, αδέσμευτους, που σημαίνει όσο γίνεται πιο αντικειμενικούς, αφού υποτίθεται ότι η επιστήμη ερευνά και υπηρετεί την όποια αλήθεια και μόνο αυτή.
Γράφει ο Μαγια
kafeneio-gr