Η κουτσομπολίστικη «ελαφρότητα» δεν φέρνει την ευτυχία

Η ενασχόληση με ανούσια κουτσομπολίστικα θέματα, όπως π.χ. τι κάνουν στην προσωπική τους ζωή οι εφήμεροι κοινωνικοί «αστέρες» ή ποιος προηγείται στο τελευταίο ριάλιτι που παίζεται στην τηλεόραση, μπορεί να φαίνεται χαλαρωτική και ίσως ψυχολογικά «ανώδυνη», όπως, όμως, όλοι γνωρίζουμε, δεν μας προσφέρει κάποια ουσιαστική ικανοποίηση.

Αντίθετα, αισθανόμαστε πολύ μεγαλύτερη ευχαρίστηση όταν συζητάμε για θέματα που μας ενδιαφέρουν πραγματικά. Σε αυτό και σε άλλα ενδιαφέροντα, αν και όχι ιδιαίτερα πρωτότυπα, συμπεράσματα κατέληξε μια έρευνα Αμερικανών ψυχολόγων, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην... επιστημονική επιθεώρηση «Psychological Science».

Οι ερευνητές, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνας και από το Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις (WUSTL), αποφάσισαν να διερευνήσουν αν και κατά πόσο τα αισθήματα ικανοποίησης και ευτυχίας που δηλώνουν ότι βιώνουν τα άτομα αντανακλώνται και στα θέματα που συζητούν μεταξύ τους. Ζήτησαν, λοιπόν, από 79 εθελοντές φοιτητές, 32 άνδρες και 47 γυναίκες, να φορέσουν ένα κασετοφωνάκι, που επί τέσσερις ημέρες θα κατέγραφε τις συζητήσεις τους.

Προέκυψε έτσι ένας σημαντικός όγκος δεδομένων, που ξεπέρασε τις 20.000 εγγραφές. Οι ερευνητές στη συνέχεια μελέτησαν αναλυτικά τις ηχογραφημένες συζητήσεις και, ανάλογα με το περιεχόμενό τους, τις ταξινόμησαν σε «ελαφριές» ή «εμβριθείς». Για να έχουν μάλιστα μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα, ζήτησαν από τους εθελοντές να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια ψυχολογικής αξιολόγησης σχετικά με την προσωπικότητα και την ποιότητα ζωής τους.

Το πρώτο συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν ήταν ότι ο χρόνος που περνάει ένας άνθρωπος συντροφιά με τους συνανθρώπους του είναι ένας σαφής δείκτης ευτυχίας. Ετσι, από τους νέους που συμμετείχαν στην έρευνα, πιο ευτυχισμένοι ήταν εκείνοι που περνούσαν λιγότερο χρόνο μόνοι τους και περισσότερο χρόνο συζητώντας φιλικά με τους άλλους. Ομως, το μέγεθος της ευτυχίας τους φαίνεται πως επηρεάζεται σημαντικά και από το είδος των συζητήσεων που έκαναν μεταξύ τους.

Πράγματι, από την έρευνα προέκυψε ότι, στη συντριπτική τους πλειονότητα, πολύ πιο ευτυχισμένοι ήταν οι νέοι οι οποίοι, όταν βρίσκονταν με άλλους, έκαναν ενδιαφέρουσες συζητήσεις και δεν περιορίζονταν στο να σχολιάζουν τα πιο πρόσφατα «επιτεύγματα» του τάδε ή της δείνα διασημότητας.

Φαίνεται, λοιπόν, ότι η έρευνα αυτή επιβεβαιώνει μια πολύ παλιά, αλλά, δυστυχώς, συστηματικά παραμελημένη σήμερα αλήθεια: εκτός από την παρουσία των άλλων, για την ικανοποίηση της ψυχολογικής μας ανάγκης για ευτυχία αποφασιστικό ρόλο παίζει και η επιλογή ουσιαστικής επαφής μαζί τους μέσα από τον διάλογο. Βέβαια, δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι αυτές οι διαπιστώσεις αφορούν κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας, και μάλιστα ένα σχετικά μικρό δείγμα.

Επίσης, όπως εύστοχα επισημαίνει η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, Simine Vazire, η συγκεκριμένη έρευνα δεν μπορεί να απαντήσει με ασφάλεια για το αν αυτό που κάνει τους ανθρώπους πιο ευτυχείς είναι οι βαθυστόχαστες «ουσιαστικές» συζητήσεις, ή το αντίστροφο, αν δηλαδή είναι το συναίσθημα ψυχικής ευεξίας, που συνήθως περιγράφουμε ως ευτυχία, αυτό που κάνει τα άτομα πιο εξωστρεφή και πρόθυμα να κάνουν εμβριθείς συζητήσεις. Πάντως, τα μέχρι στιγμής αμερικανικά ευρήματα απλώς επιβεβαιώνουν αυτό που υποστήριζε ο Σωκράτης πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια: ο ανεξέταστος βίος είναι αβίωτος. Οι άνθρωποι ζουν πολύ καλύτερα όταν επιλέγουν να στοχάζονται και να συζητούν για τη ζωή τους.
enet