Πόθεν έσχες πολιτικών και ευθύνη υπουργών: Θα τιμωρηθεί κανείς;

Με μία ρύθμιση, η οποία αποτελούσε κατά γενική ομολογία απαίτηση της κοινωνίας, που προβλέπει ότι εφόσον αποκαλυφθεί εν ενεργεία βουλευτής να έχει στην κατοχή του off shore εταιρεία θα εκπίπτει του βουλευτικού του αξιώματος, η χώρα έχει πλέον νέο νόμο για τη διαφάνεια στον δημόσιο τομέα, τροποποιώντας ουσιαστικά το λεγόμενο «πόθεν έσχες».

Επιπλέον, σύμφωνα με τον νόμο που έφερε χθες στη Βουλή η κυβέρνηση, μετατρέπεται σε κακούργημα ο παράνομος πλουτισμός των υπόχρεων σε δήλωση «πόθεν έσχες» προσώπων. Παράλληλα, η συμμετοχή πλέον των υπόχρεων σε δήλωση «πόθεν έσχες» σε off shore εταιρείες που.. απαγορευόταν και με το παλαιό νομοθετικό πλαίσιο, επιφέρει αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων και δήμευση του μεριδίου συμμετοχής στις off shore εταιρείες. Προβλέπεται, επίσης, ότι η στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων επιφέρει έκπτωση από το αξίωμα ή την κατεχόμενη θέση αυτοδικαίως με τη δημοσίευση της αμετάκλητης καταδικαστικής απόφασης.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, το πρόσωπο που εισφέρει στοιχεία για την εμπλοκή υπαλλήλου σε πράξη διαφθοράς και η συμβολή του βοηθά στην αποκάλυψη της διαφθοράς, τότε αυτό έχει ως συνέπεια την ατιμωρησία του. Το ίδιο ισχύει και για τον καταγγέλλοντα υπάλληλο όταν συμβάλλει στην αποκάλυψη κυκλώματος διαφθοράς ή στην αποκάλυψη πράξεων διαφθοράς των προϊσταμένων του. Ακόμα, σύμφωνα πάντα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, ο υπουργός Δικαιοσύνης θα έχει πλέον το δικαίωμα να παρεμβαίνει και να ζητά εξατομικευμένο έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης («πόθεν έσχες») συγκεκριμένων προσώπων στις περιπτώσεις που υπάρχει καταγγελία σε βάρος τους από οιονδήποτε πολίτη.

Εν τω μεταξύ ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Απόστολος Κακλαμάνης, με τροπολογία του, πρότεινε να περνούν στο Δημόσιο περιουσιακά στοιχεία που αποκρύπτονται από τους υπόχρεους κατάθεσης δήλωσης περιουσιακής κατάστασης («πόθεν έσχες»).
Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι η βουλευτής Α’ Αθήνας της Ν.Δ. Φωτεινή Πιπιλή επανέφερε παλαιά της πρόταση σύμφωνα με τη οποία το «πόθεν έσχες» πρέπει να απαιτείται όχι για τον χρόνο που έγινε κάποιος νομάρχης ή βουλευτής, ούτε για τον χρόνο που έπεται, αλλά για την προηγούμενη δεκαετία από την ανάληψη των καθηκόντων του.

Την αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών επιβεβαίωσε χθες στο ΚΤΕ Δικαιοσύνης του ΠΑΣΟΚ ο υπουργός Δικαιοσύνης Χάρης Καστανίδης. Οπως διευκρίνισε ο υπουργός, ο χρόνος βάσει του οποίου θα υπολογίζεται η παραγραφή, θα προσδιορίζεται με διαφορετικό τρόπο.

Δηλαδή όχι από τη στιγμή που θα μπαίνει η υπογραφή ενός υπουργού ή ενός ανώτατου κρατικού λειτουργού σε κάποια πράξη αλλά από την ώρα που διαπιστώνεται η ζημία εις βάρος του Δημοσίου. Επομένως, η απιστία στην υπηρεσία θα αρχίζει να μετράει από τη στιγμή που υπάρξει το αποτέλεσμα της σχετικής πράξης. Η αλλαγή στον νόμο περί ευθύνης υπουργών σύμφωνα με τον υπουργό Δικαιοσύνης στηρίζεται στο άρθρο 17 του ποινικού κώδικα και θα υπάρξει διάταξη που θα ισχύει εφεξής.

Εκ παραλλήλου ο υπουργός ενημέρωσε τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ για τις αλλαγές στους μηχανισμούς ελέγχου του πόθεν έσχες, λέγοντας ότι για τους μεν πολιτικούς θα υπάρχει μία Αρχή στην οποία οι βουλευτές δεν θα έχουν την πλειοψηφία, ενώ για τα μη πολιτικά πρόσωπα ο έλεγχος των δηλώσεων θα ανατεθεί στην Αρχή καταπολέμησης του ξεπλύματος μαύρου χρήματος.

Ετσι, το «πόθεν έσχες» των βουλευτών θα ελέγχεται από πενταμελές συμβούλιο στο οποίο πιθανόν να μετέχουν τεχνοκράτες ενώ έως τώρα τον έλεγχο τον ασκούσε 12μελής επιτροπή από εκπροσώπους των κομμάτων, της Βουλής και του Δικαστικού Σώματος με αποτέλεσμα οι «ελέγχοντες να ελέγχονται από τους ελεγχόμενους». Ακόμα, σύμφωνα με τη ρύθμιση που έφερε χθες στη Βουλή ο αρμόδιος υπουργός, τα μη πολιτικά πρόσωπα που υποχρεούνται να καταθέτουν πόθεν έσχες (δικαστές, δημοσιογράφοι, εφοριακοί κ.λπ.) θα ελέγχονται πλέον από την Αρχή καταπολέμησης του ξεπλύματος μαύρου χρήματος και όχι από τον αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου όπως γίνεται μέχρι σήμερα.

«Αξιοποιώντας παρατηρήσεις συναδέλφων, θα καταθέσω ένα κείμενο με τροποποιήσεις προκειμένου να περάσουμε σε δραστικές μεταβολές στους μηχανισμούς ελέγχων των δηλώσεων του πόθεν έσχες για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στο πολιτικό σύστημα», είπε χαρακτηριστικά χθες από το βήμα της Βουλής ο κ. Χ. Καστανίδης. Σκληρές τιμωρίες.

Το νομοσχέδιο- το οποίο συζητήθηκε χτες στην Ολομέλεια της Βουλής- περιλαμβάνει πολύ αυστηρές διατάξεις για όσους κάνουν ψευδείς δηλώσεις. Βάσει των διατάξεών του θα δημεύεται η περιουσία πολιτικών προσώπων που διαπιστωμένα υποβάλλουν ανακριβείς δηλώσεις πόθεν έσχες. Επίσης, δεν επιτρέπεται στους πολιτικούς να συμμετέχουν σε off shore εταιρείες και σε περίπτωση που διαπιστωθεί η συμμετοχή τους, τότε θα «τιμωρούνται» με έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα.

Στη συνεδρίαση, πολλοί βουλευτές επεσήμαναν ότι θα πρέπει να προστατευτεί το βουλευτικό αξίωμα και να μην υπάρχει διάχυτη η αίσθηση περί αναξιοπιστίας των βουλευτών και του πολιτικού συστήματος. Επεσήμαναν ότι οι προτάσεις περί κατάργησης της βουλευτικής αποζημίωσης δεν είναι ορθές και δεν πρέπει να περνούν τέτοιες σκέψεις στην κοινή γνώμη διότι η ενασχόληση με την πολιτική δεν αποτελεί πάρεργο ούτε όλοι οι βουλευτές προέρχονται- όπως αναφέρθηκε- από πλούσια πολιτικά τζάκια.
espreso