Προπονητής..
"Θα μπορούσα να βάλω για υπότιτλο «Αποχαιρετισμός στον Ότο». Καθώς με αφορμή την παγκόσμια ποδοσφαιρική φιέστα, το τέλος της πορείας της ΕΘΝΙΚΗΣ μας ομάδας που μας συγκίνησε και μαζί το τέλος του εντυπωσιακού «γάμου» του Γερμανού προπονητή Ότο Ρεχάγκελ και των ονείρων των Ελλήνων ποδοσφαιρόφιλων που μέχρι την άφιξη του Ότο πριν 9 χρόνια ήταν «εφιάλτες» και «όνειρα θερινής νυκτός» θέλω να σας μεταφέρω τις σκέψεις μου δανειζόμενος το σενάριο εκείνου του αλληγορικού παραμυθιού με τον άνθρωπο που παίζοντας τη «μαγική φλογέρα» (ή τον μαγικό αυλό, Die Zauberflöte του Μότσαρτ) γοήτεψε τα παιδιά του χωριού και τα έκλεψε από τους γονείς τους..Η αποχώρηση του Ότο ανοίγει τη πόρτα σε ένα νέο προπονητή που θα αναλάβει τις τύχες του Εθνικού μας ποδοσφαιρικού συγκροτήματος. Εύλογα, λοιπόν, η σημερινή μου blog-άποψη έχει ως σημείο αναφοράς τον προπονητή ιδιαίτερα καθώς τα ονόματα των διαδόχων του Ρεχάγκελ που ακούγονται με προβληματίζουν γιατί είναι άτομα που.. ήδη έχουν θητεύσει σε ελληνικά γήπεδα και, κατά συνέπεια, φοβάμαι ότι έχουν ήδη «μάθε» τις γνωστές «μελωδίες» του ελλαδικού ποδοσφαίρου τις οποίες ΑΓΝΟΟΥΣΕ ΠΑΝΤΕΛΩΣ ο Γερμανός Ότο Ρεχάγκελ.
Ο κάθε προπονητής κουβαλάει τα δικά του βιώματα, φιλοδοξίες, εμπειρίες και προβληματισμούς. Ο κάθε προπονητής έχει τη δική του προσωπικότητα, τη δική του τεχνική, τη δική του φαρέτρα μεθόδων και στρατηγικής. Και ο κάθε παίκτης που μαθητεύει στο συγκεκριμένο προπονητή μαθαίνει συγκεκριμένα πράματα- από τις σωματικές ασκήσεις μέχρι και τη στρατηγική ανάπτυξης του παιχνιδιού, από το στυλ συνεργασίας μέχρι και την προώθηση της “στημένης” μπαλιάς.
Έτσι ένα βασικό πρόβλημα για τον κάθε προπονητή, αποτελεί το προγενέστερο βίωμα κάθε μεμονωμένου παίκτη και συλλογικά ολάκερης της ομάδας. Τι σημαίνει αυτό ψυχοδυναμικά; Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να είναι κανείς σπουδαγμένος ψυχολόγος ή κοινωνιολόγος για να κατανοήσει τη σημασία του. Βέβαια, υποτίθεται ότι οι ποδοσφαιριστές μας είναι ”επαγγελματίες”, είναι άτομα που μπορούν να προσαρμοστούν σε νέες καταστάσεις, είναι ώριμοι άντρες........ Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Πρόσθετο θεμελιακό πρόβλημα για τον κάθε προπονητή είναι η κατανόηση της ψυχοσύνθεσης του κάθε παίκτη όπου οι αδυναμίες και οι ικανότητες του καθενός αλληλεπικαλύπτονται έτσι, ώστε να παρουσιάζεται στο τέλος μια ισορροπημένη ομάδα με προσωπικότητα και δυναμισμό, με τη θετική ψυχολογία που στοχεύει στη νίκη χωρίς άγχος και μετουσιώνει την αποτυχία σε διδακτική εμπειρία.
Ευνόητο είναι ότι στο ποδόσφαιρο, όπως και σε κάθε άλλο ομαδικό σπορ, ο προπονητής είναι εκείνος που κρατά στο χέρι τη «μαγική φλογέρα». Αυτός παίζει το σκοπό του και οι παίκτες του, υποτίθεται, ότι ακολουθούν. Και όταν ο σκοπός που παίζει ο προπονητής αποδώσει, αν οι φίλαθλοι συγκινηθούν από την εμφάνιση που κάνει η ομάδα τους, τότε ο προπονητής μετουσιώνεται σε μάγο, συχνά σε ημίθεο...Αν, όμως, ο σκοπός και η μελωδία απολήξουν σε κακόφωνη παραφωνία, τότε αυτός που κρατά τη μαγική φλογέρα γίνεται ως γνωστόν ο αποδιοπομπαίος τράγος.. Βλέπετε, είναι φοβερά πιο εύκολο να πάρουμε τη φλογέρα από τα χέρια του προπονητή από το να αλλάξουμε μια ολάκερη χορωδία, συγνώμη, ενδεκάδα στο ποδόσφαιρο, πεντάδα στο μπάσκετ...
Η αλλαγή, όμως, δεν λύνει το πρόβλημα και από καθαρά ψυχολογική άποψη συχνά το εντείνει. Άσχετα με το παρατηρούμενο φαινόμενο ότι μετά την αλλαγή του προπονητή η ομάδα “φαίνεται” ότι πάει καλύτερα. Μπορεί το γεγονός να ικανοποιεί παράγοντες, φιλάθλους και “πιστούς” αθλητικογράφους, αλλά δεν τεκμηριώνει την επιστημονικά απαραίτητη αλληλουχία "αιτίας - αποτελέσματος” . Στη βιασύνη της εξέλιξης του πρωταθλήματος και των γεγονότων δεν ερευνούνται με την απαραίτητη επιστημονική υπευθυνότητα και με συστηματική αντικειμενικότητα δεκάδες άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν θετικά ή αρνητικά στην απόδοση κάθε παίκτη και της ομάδας συλλογικά.
Με όποιον δάσκαλο θα κάτσεις, τέτοια γράμματα θα μάθεις, λέει σοφά ο λαός μας. Και αν συμβεί, όπως όντας πολύ συχνά συμβαίνει στα ελληνικά γήπεδα, να αλλάξεις πολλούς ”δασκάλους” που παίζουν ιδιότροπους σκοπούς με πανάκριβες ”φλογέρες”, θέλει πολύ μεγάλο αγώνα από κάθε νέο προπονητή να καταλάβει ποια ”χούγια” δηλαδή ποιες συνήθειες, ποιες ψυχοκοινωνικές δομές στα μεμονωμένα άτομα και στην ενδεκάδα θα πρέπει ν’ αλλάξει στην προσπάθειά του να δημιουργήσει ένα σωστό συλλογικό σύνολο που λέγεται ομάδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ ή άλλου ομαδικού σπορ…
Και σε ότι αφορά την ΕΘΝΙΚΗ μας ομάδα ο αντικαταστάτης του Ρεχάγκελ ΠΡΕΠΕΙ να διαθέτει τη δύναμη, να έχει τον χαρακτήρα να πει ΟΧΙ στις γνωστές επιθυμίες παραγόντων, ιδιοκτητών ΠΑΕ, δημοσιογράφων ακόμη και πολιτικών που θα απλώσουν το χέρι να του πάρουν «τη μαγική φλογέρα» και να παίξουν και αυτοί τον «σκοπό» τους!...
Κύριε Ότο Ρεχάγκελ με τη δική σου «μαγική φλογέρα» έπαιξες πρωτόγνωρες μελωδίες, μας γέμισες με ανέλπιστες χαρές, αλλά μας έδωσες και τις ευκαιρίες να αποδείξουμε πόσο γρήγορα αλλάζουμε γνώμη και από τη μια στιγμή στην άλλη να σε κατηγορήσουμε, να σε επικρίνουμε, να σε χειροκροτήσουμε. Και ΤΕΛΙΚΑ Ότο Ρεχάγκελ να σου πούμε Ελληνικά από καρδιάς ένα μεγάλο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ, ένα ειλικρινές Dankeschön!...
Του καθηγητη Πιπερόπουλου
