Το Ελληνικό εκλογικό σύστημα

"Τα τελευταία χρόνια, κυρίως μετά τη μεταπολίτευση "παρακολουθούμε" ένα πολιτικό σύστημα να λειτουργεί και να λαμβάνει αποφάσεις. Σε ποιο βαθμό όμως είμαστε εμείς, ως Έλληνες ψηφοφόροι συνειδητά υπεύθυνοι για τις αλλαγές που έρχονται κατά καιρούς στους νόμους; Κατά πόσο είναι αντιπροσωπευτικό (δημοκρατικό) της βούλησης του εκλογικού σώματος (όλων εμάς) το Εκλογικό μας σύστημα;

Εάν ζητήσουμε τη γνώμη ενός μέσου ψηφοφόρου ανεξαρτήτως της κομματικής του τοποθέτησης θα απαντήσει πως αισθάνεται περισσότερο υπήκοος παρά πολίτης. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Ας ξεκινήσουμε από το εκλογικό σύστημα που ισχύει αυτή τη στιγμή πώς είναι δομημένο και εάν εξυπηρετεί το ρόλο για τον οποίο προοριζόταν κατά τη δημιουργία του.

Εν τάχει λοιπόν.... ο ισχύον εκλογικός νόμος είναι ο 3231/2004 και ανήκει στην κατηγορία της ενισχυμένης αναλογικής.

- σύμφωνα με τον οποίο από τις 300 έδρες του κοινοβουλίου εκλέγουμε τις 260 οι υπόλοιπες 40 πάνε στο πρώτο συνδυασμό (κόμμα με τις περισσότερες ψήφους) αρκεί να λάβει τουλάχιστον το 42% για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση . Μέσα στις 260 συμπεριλαμβάνονται και 12 ανεξάρτητοι βουλευτές οι οποίοι ονομάζονται βουλευτές επικρατείας.

- Για να εισέλθει ένας συνδυασμός (κόμμα, συνασπισμός κομμάτων ή μεμονωμένος υποψήφιος) στο Κοινοβούλιο, πρέπει να λάβει ποσοστό τουλάχιστον 3% επί των εγκύρων ψηφοδελτίων της επικράτειας (Άρθρο 5 του νόμου). Στα έγκυρα δε σ υμπ εριλαμβάν ον ται τα λευκ ά κ αι τα άκυρα ψηφοδέλτια (παρόλο που θα έπρεπε να λαμβάνονται υπόψιν τα λευκά, δείτε την 6η παράγραφο http://www.ekloges.gr/pages.asp?pageid=49&langid=1) .

Παραπάνω περιγράφονται αδρομερώς τα κύρια στοιχεία του εκλογικού συστήματος τα οποία πρέπει να γνωρίζει ένας ψηφοφόρος για να έχει μία γενική ιδέα. Τι συμπεράσματα βγάζουμε λοιπόν μόνο από αυτές τις δύο παραγράφους:

1. Αμέσως, αμέσως βγαίνει εκτός (δε λαμβάνεται υπόψιν) ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος που ψηφίζει λευκά και άκυρα ή απέχει εντελώς από τις εκλογές (Δηλαδή τα μη έγκυρα ψηφοδέλτια). Για τι ποσοστό μιλάμε?
Εθνικές Εκλογές 2009
Εθνικές Εκλογές 2007
Όχι και λίγο εάν σκεφτεί κάποιος ότι το 42% βγάζει αυτοδύναμη κυβέρνηση η ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στις βουλευτικές εκλογές του 2009 μπήκε στο κοινοβούλιο με ποσοστό 4.60% . Για να μη μιλήσουμε για τις ψήφους όσων συνδυασμών δεν παίρνουν έδρες.

2. Χαρακτηριστικό της ενισχυμένης αναλογικής είναι η δυσανάλογα μεγάλη εκπροσώπηση του πρώτου συνδυασμού στη βουλή εις βάρος των υπολοίπων (και κυρίως των μικρών), αλλοιώνοντας τη βασική δημοκρατική αρχή ότι κάθε ψήφος μετράει το ίδιο, στο βωμό της αυτοδυναμίας του πρώτου συνδυασμού.

3. Από τους βουλευτές που εκλέγουμε να μας εκπροσωπήσουν και ο καθένας τους υποτίθεται ότι αντιπροσωπεύει μία εκλογική περιφέρεια, ποιος έχει ανεξάρτητη φωνή; Μήπως στο όνομα της κομματικής πειθαρχίας φιμώνονται οι ''εκπρόσωποι'' μας; Ο καθένας μπορεί να επεκτείνει τη σκέψη του σε όλα τα παραπάνω και να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Το θέμα είναι κατά πόσο θεωρείται δημοκρατία αυτό που βιώνουμε καθημερινά; Κατά πόσο είναι ικανός ένας βουλευτής να κρίνει, εάν ένα νομοσχέδιο είναι σωστά δομημένο έτσι όπως του το έχει προτείνει η ερευνητική ομάδα του υπουργείου του, ώστε να το προωθήσει ως νομοσχέδιο και να το ψηφίσει-εγκρίνει τελεσίδικα το κόμμα του;

Πχ. Ένας άνθρωπος που έχει σπουδάσει νομικά να κρίνει εάν ένα νέο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα με πολύπλοκους μαθηματικούς τύπους είναι ορθό- δίκαιο και στη συνέχεια να το εγκρίνει;

Μήπως αυτό είναι δουλειά μίας ειδικευμένης πανεπιστημιακής ομάδας η ενός ερευνητικού κέντρου, το οποίο θα παρουσίαζε το πρόγραμμα σε όλους τους βουλευτές και ο καθένας θα ψήφιζε ανεξάρτητος χωρίς την υπόδειξη κομματικής γραμμής;

Τι γίνεται στη περίπτωση που ο βουλευτής είναι μπασκετμπολίστας, τραγουδιστής η διάσημος ηθοποιός; Χάος... Δυστυχώς το μόνο όπλο που έχει ένας πολίτης είναι η ψήφος του. Ίσως θα έπρεπε να ψηφίζουμε βουλευτές ανεξάρτητους και όχι κόμματα.

Όμως ούτε αυτό είναι στη κρίση τη δική μας. Κάποιοι άλλοι αποφάσισαν για εμάς και τη μορφή δημοκρατίας μας. Το σίγουρο είναι πως έτσι όπως είναι δομημένο το σύστημα δεν αποδίδει. Κάτι το οποίο φαίνεται στη πράξη, στη καθημερινότητα μας, στην εξαθλίωση που βιώνει το σύνολο της χώρας, στους αλλεπάλληλους κρατικούς δανεισμούς, στην ανισότητα, στη ποιότητα ζωής, στη ψυχολογία μας, αλλά κυρίως στην υπερηφάνεια, την αξιοπρέπεια και τον αυτοσεβασμό μας.

Στη δεδομένη κατάσταση πρέπει να προβληματιστούμε και να αρχίσουμε να δίνουμε μια βαρύτητα στη ψήφο μας. Να ψηφίζουμε άγνωστους υποψήφιους – συνδυασμούς που δεν έχουν εκλογική πελατεία και δεν έχουν μπεί στο κοινοβούλιο (το σίγουρο είναι πως χειρότερα δε πρόκειται να τα κάνουν απο ότι είναι). Να μή ρίχνουμε τη ψήφο μας στα σκουπίδια χωρίς φρόνηση να μην απέχουμε όσο απογοητευμένοι και εάν είμαστε και να αποφεύγουμε τα λευκά και τα άκυρα που ενισχύουν τους δυνατούς συνδυασμούς.

Αλλά το σημαντικότερο να επιστρέψουμε στις ρίζες μας και στα Ελληνικά πρότυπα μας να προσφέρουμε παιδεία στη νέα γενιά, να αρχίσουμε να επιδιώκουμε το κοινωνικό συμφέρον και όχι το ατομικό."
Γιώργος