Νίκη Ερντογάν στο δημοψήφισμα

Έξι στους δέκα Τούρκους που προσήλθαν στις κάλπες της Κυριακής ψήφισαν υπέρ των αλλαγών στο τουρκικό Σύνταγμα που προτείνει η κυβέρνηση, αποτελέσματα που αποτελεί καίρια πολιτική νίκη για τον πρωθυπουργό της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Υπέρ των αλλαγών ψήφισε το 58% του εκλογικού σώματος, ενώ η συμμετοχή στη διαδικασία έφτασε το 77%. Τα ποσοστά του «ναι» είναι ελαφρά υψηλότερα από εκείνα των δημοσκοπήσεων, κάποιες από τις οποίες έδειχναν πως επρόκειτο για αμφίρροπη μάχη.

«Η Τουρκία βγήκε ασπροπρόσωπη» δήλωσε μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ο Ρ.Τ.Ερντογάν, λέγοντας πως η κάλπη της Κυριακής αποτέλεσε ήττα «για τους υποστηρικτές των.. στρατιωτικών πραξικοπημάτων».

Οι Τούρκοι αναλυτές θεωρούν ότι τέτοια αποτελέσματα θα ενισχύσουν το κυβερνών κόμμα εν όψει των εκλογών του 2011, επισημαίνοντας πως υπέρ των μεταρρυθμίσεων φαίνεται ότι τάχθηκαν και ψηφοφόροι της αντιπολίτευσης.

Την ίδια στιγμή όμως, σε κάποιες περιοχές φαίνεται πως βρήκε απήχηση η έκκληση κουρδικού κόμματος για μποϊκοτάζ του δημοψηφίσματος, με το σκεπτικό ότι δεν προωθούνται τα δικαιώματα των Κούρδων.

Οι 26 αλλαγές που προτείνει η κυβέρνηση επιχειρούν να μεταβάλλουν το πνεύμα του Συντάγματος που υιοθετήθηκε μετά το πραξικόπημα του 1980 --σε αυτό το κλίμα επιλέχθηκε και η 12η Σεπτεμβρίου, 30 χρόνια μετά το κίνημα του στρατηγού Κενάν Εβρέν.

Η αντιπολίτευση, και ιδιαίτερα η πλευρά των κεμαλιστών, έχει επικρίνει διατάξεις που προβλέπουν ότι η κυβέρνηση θα έχει λόγο στην επιλογή των ανώτατων δικαστικών και καταγγέλλει προσπάθεια για έλεγχο της δικαστικής εξουσίας αλλά δεν εξέφρασε διαφωνίες με την αναγκαιότητα πολλών από τις αλλαγές σε γενικές γραμμές.

To πακέτο των προτεινόμενων αλλαγών στο Σύνταγμα αυξάνει τα μέλη του Συνταγματικού Δικαστηρίου σε 17 από 11, δίνοντας στην τουρκική Εθνοσυνέλευση την εξουσία να ορίζει κάποια από αυτά ενώ προβλέπεται και προσφυγή μεμονωμένων πολιτών.

Επανοριοθετείται η δικαιοδοσία των στρατοδικείων ενώ τα πολιτικά δικαστήρια θα μπορούν πλέον να δικάζουν στρατιωτικούς για εγκλήματα κατά της συνταγματικής τάξης (κάτι που θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για δίωξη των πραξικοπηματιών του 1980).

Το πακέτο επιτρέπει επίσης τη συμμετοχή εργαζομένων σε παραπάνω από ένα συνδικαλιστικά σωματεία και αναγνωρίζει το δικαίωμα συλλογικών διαπραγματεύσεων για τους δημοσίους υπαλλήλους, ενώ αίρει την απαγόρευση απεργιών με πολιτικά κίνητρα. Οι αλλαγές αφορούν επίσης πολιτικές ελευθερίες, όπως την προστασία προσωπικών δεδομένων και τους περιορισμούς μετακινήσεων.