Η ανάγκη για νέα κεφάλαια λόγω της αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους αλλά και η πίεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) προς τις τράπεζες για απεμπλοκή από τη
χρηματοδότησή της και για κάλυψη του...






χαρτοφυλακίου των δανείων τους με πρόσθετες προβλέψεις αναμένεται να επιταχύνουν τον μετασχηματισμό του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι εξελίξεις από το ερχόμενο φθινόπωρο με βάση τα ως τώρα δεδομένα αναμένονται καταιγιστικές καθώς θα εκδηλωθούν νέες δράσεις με στόχο την απομόχλευση του ενεργητικού των τραπεζών και τον περιορισμό του κόστους λειτουργίας τους ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου οι εργασίες λόγω της κρίσης έχουν μειωθεί κατακόρυφα, περιορίζοντας και τις ανάγκες σε δίκτυο και ανθρώπινο δυναμικό. Εφόσον προχωρήσουν συγχωνεύσεις τραπεζών, στο πλαίσιο της δημιουργίας λιγότερων αλλά ισχυρότερων σχημάτων, θα υπάρξουν σημαντικές επιδράσεις στα επίπεδα απασχόλησης στον κλάδο.

Τα τελευταία δύο χρόνια οι διοικήσεις των τραπεζών έχουν προχωρήσει σε σημαντικές περικοπές στα γενικά έξοδα, καθώς και στην αναδιάταξη του δικτύου τους, που περιλαμβάνει συγχωνεύσεις καταστημάτων και κλείσιμο αρκετών σημείων πώλησης. Παράλληλα, μείωση του αριθμού των απασχολουμένων επιτυγχάνεται με προγράμματα εθελουσίας εξόδου που έχουν προχωρήσει αλλά και με τη μη αντικατάσταση όσων συνταξιοδοτούνται. Σε σχέση με τους μισθούς οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της ΟΤΟΕ και της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών έχουν «παγώσει» καθώς οι τραπεζίτες ζήτησαν οριζόντιες μειώσεις της τάξεως του 8%, τις οποίες δεν δέχθηκαν οι συνδικαλιστές, αντιπροτείνοντας «πάγωμα» των μισθών για μία τριετία.

Παρά ταύτα, έχει επιτευχθεί εξοικονόμηση πόρων από τον περιορισμό των εισοδημάτων των εργαζομένων πέραν όσων προβλέπει η κλαδική σύμβαση, τη μη ανανέωση συμβάσεων ορισμένου χρόνου αλλά και την προώθηση του καθεστώτος της χρηματοδότησης μακροχρόνιας άδειας. Πρόκειται για τις πιο ανώδυνες επιλογές που είχαν ως σήμερα οι τράπεζες για τη μείωση του μισθολογικού κόστους. Ως εκ τούτου σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρχε ακόμη και η συγκατάθεση των εργαζομένων, ενώ σε άλλες περιπτώσεις δεν σημειώθηκαν σοβαρές αντιδράσεις από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα Sabbatical που εφάρμοσε ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς κ. Μ. Σάλλας εξοικονομώντας σε ετήσια βάση 3 εκατ. ευρώ, το οποίο ολοκληρώθηκε μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, με τη σύμφωνη γνώμη και του προσωπικού. Σε μειώσεις μισθών ως και 10% έχει προχωρήσει και η Αγροτική Τράπεζα μέσω του σχεδίου αναδιάρθρωσης που εφαρμόζει ο διοικητής της κ. Θ. Πανταλάκης.Εθελούσια έξοδος πραγματοποιήθηκε στη Citibank, από όπου αποχώρησαν περίπου 200 εργαζόμενοι. Και σε αυτή την περίπτωση όμως η όλη διαδικασία ολοκληρώθηκε μέσα σε λίγα 24ωρα, καθώς τα υψηλά πακέτα αποζημίωσης που δόθηκαν αποτέλεσαν δέλεαρ για όσους έμειναν χωρίς δουλειά.

Από την άλλη πλευρά, κινήσεις για την ελάφρυνση του μισθολογικού κόστους έχουν γίνει από τις διοικήσεις της Εμπορικής Τράπεζας και της Geniki Βank. Από τη μία πλευρά η διοίκηση της πρώτης έχει προχωρήσει σε καταγγελία της επιχειρησιακής σύμβασης με στόχο την ανατροπή του υφισταμένου καθεστώτος, ενώ στη Γενική Τράπεζα επιδιώχθηκε η υπογραφή νέας ειδικής επιχειρησιακής σύμβασης με μείωση μισθών ως και 10%. Ωστόσο τα πάντα βρίσκονται στον «αέρα» ως και σήμερα και δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία αλλαγή. Ο γενικός γραμματέας της ΟΤΟΕ κ. Στ. Κούκος σημειώνει ότι με τις κινήσεις αυτές «υπονομεύονται οι συλλογικές συμβάσεις ώστε να διευκολυνθεί η κατάργηση βασικών δικαιωμάτων των εργαζομένων». Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχουν περιθώρια περικοπών «από τις επιπλέον παροχές ύψους 500 εκατ. ευρώ που λαμβάνουν πέραν των συμβάσεων τα μεγαλοστελέχη».

Η συνταγή Προβόπουλου
Χαρακτηριστικές της στρατηγικής που πρέπει να ακολουθήσουν το επόμενο διάστημα οι τράπεζες είναι οι συστάσεις του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλουγια μια γενικότερη ανασύνταξη δυνάμεων μέσω συγχωνεύσεων. Οπως έχει επανειλημμένως τονίσει τους τελευταίους μήνες ο επικεφαλής της εγχώριας νομισματικής αρχής, τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση, να μεταβάλουν γρήγορα την επιχειρησιακή τους στρατηγική, να περιορίσουν τα λειτουργικά τους έξοδα και να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές άντλησης κεφαλαίων πέραν εκείνων που προσωρινά παρέχει το Ευρωσύστημα.
Ρεπορτάζ : Α. Μάρκου
(από το Βήμα της Κυριακής)